HAERLEM NIEUWS   juli / augustus  2024   Historische Vereniging Haerlem voor een online versie: klik hier

Uit De Hoofdwacht     Juli / Augustus 2024 Op 3 mei is de tentoonstelling ’t Sant Brandt! 333 jaar Haarlemse brandweer door onze erevoorzitter burgemeester Jos Wienen geopend. Voor de opening waren er drie brandweerwagens, inclusief een boot, voor De Hoofdwacht geparkeerd. Deze trokken uiteraard veel bekijks. Het is een mooie tentoonstelling die absoluut de moeite waard is om te gaan bekijken. Dank aan Bianca van Haasteren en Martha van Buuren voor al hun inspanningen! Er komen nog enkele excursies naar de brandwachtenpost in de Bavotoren, dus hou de website in de gaten.    Lees verder

De Blauwe Tram Zandvoort-Haarlem-Amsterdam      Dit is de vierde publicatie van Jan Rijksen; het handelt over de Blauwe Tram (NZH): de lijn Zandvoort-Haarlem-Amsterdam. Dit artikel is eerder gepubliceerd in Klink, Historische Vereniging Zandvoort. Eerdere publicaties in de Nieuwsbrieven van de Historische Vereniging Haerlem: Het eerste artikel is te vinden onder HRLM publicaties (t.w. HRLM 54) het tweede is verschenen onder de titel “Beijnes en de NZH trams” (eerder gepubliceerd in Rail Magazine) het derde artikel is verschenen onder de titel “De Stoomtram Haarlem-Alkmaar” (eerder gepubliceerd in het jaarverslag van de Stichting Historisch Genootschap De Blauwe Tram) Lees het artikel

Rondje om de kerk      Een van de activiteiten van de Jonge Muggen is het aanbieden aan basisschoolleerlingen van een rondwandeling door Haarlem. In een “ Rondje om de kerk” ontmoeten de kinderen een ridder, een stovenzetster, een bierbrouwster en een visvrouw, allen met veel verhalen hoe het er vroeger aan toe ging. In Het Onderhuis worden de Muggen in de prachtige kostuums gehesen. Helaas is dat een keertje niet goed gegaan. De ketting, die het parkeren van fietsen voor De Hoofdwacht moet tegengaan, bleek een te groot obstakel voor Ingrid: bij het eroverheen klimmen kwam zij lelijk ten val. Er moest uiteindelijk een ziekenauto aan te pas komen. Foto’s wezen uit dat er een breuk in de schouder zit: veel pijn, en pijnstilling nu, en een tijdje uit de roulatie. Het betekende die ochtend wel een beetje improviseren: terwijl Ingrid, begeleid door Andrea, naar het ziekenhuis ging, moesten er wat rollen gewisseld worden. Zo kon het gebeuren dat een simpele huishoudster opeens gepromoveerd was tot een deftige bierbrouwster! Inmiddels hangt de ketting wat hoger, zodat er nu onderdoor gekropen kan worden i.p.v. eroverheen geklauterd. Een aardige bijkomstigheid van deze buitenactiviteit is, dat wij véél gefotografeerd worden: Haarlemmers en toeristen schieten de prachtigste plaatjes. Waar mogelijk geven wij ook tekst en uitleg wie wij zijn en wat wij doen. Mooie reclame voor de Vereniging! Annelies Homburg

Meisjes van de Goede Herder     In de maand juni van dit jaar was op NPO2 de boeiende serie De meisjes van de Goede Herder te zien. In vijf tehuizen in Nederland, de kloosters van de Goede Herder, werden van 1860 tot 1978 twintigduizend meisjes met een moeilijke jeugd opgevangen. Britta Hosman reisde met Lies Vissers, Joke de Smit en R. Riet stad en land af om te reconstrueren wat zij en alle anderen tijdens hun jeugd hebben meegemaakt. De voormalige bewoonsters halen gruwelijke herinneringen op, bestaande uit vernederingen, langdurig verblijf in isoleercellen en uitbuiting: voor hun zware arbeid in de wasserij van het klooster kregen ze geen enkele geldelijke beloning. De serie vertelt het verhaal vanuit het perspectief van beide partijen. Voor het eerst reageert de Goede Herder voor de camera. Voor de kloosterorde staat er tijdens het proces veel meer dan alleen haar imago op het spel, wanneer zij schuld erkennen kan er een lawine van rechtszaken volgen. In Nederland gaat het om 20.000 meisjes en wereldwijd om enkele honderdduizenden. Ook in het buitenland hebben zich blijkens de serie soortgelijke taferelen voorgedaan in kloosters in Canada en Ierland. Een fascinerend verhaal, dat zich misschien ook pal onder onze ogen heeft afgespeeld. De Goede Herder beheerde ook in Bloemendaal, aan de Krommelaan en de Dennenweg van dit soort tehuizen. Ook in Frankrijk was deze congregatie actief. Dat bracht bij mij in herinnering de reis die we in september 2014 met 56 leden brachten aan zusterstad Angers, ter gelegenheid van de viering van 50 jaar stedenband. Het was een mooie reis, waarvan op pagina 274 van het Jaarboek 2014 uitgebreid verslag is gedaan. Daarin is niet vermeld waar we verbleven tijdens ons bezoek. Dat was namelijk …….. in het klooster van Le Bon Pasteur, de Franse naam voor de Goede Herder. We werden gastvrij ontvangen, hadden een prettig contact met de Moeder-overste en wij hebben aan ons verblijf aldaar in ieder geval alleen maar goede herinneringen. Peter van Wingerden Schrijver dezes houdt zich aanbevolen voor uw commentaar via info@haerlem.nl

Koninginneweg 69, Apotheek Klinkhamer     Huis van kweker al 116 jaar het bedrijf van apotheker In het huis aan de Koninginneweg woonde M.J. Van Tubergen, de bloemenkweker. Familie met die naam was in de stad apotheker. De kweker gaf via zijn bedrijf aan de apotheker ruimte om te communiceren met de klanten. Het is verrassend dat niet het familielid, maar Th. Klinkhamer zich in 1907 vestigt als apotheker in het huis van de kweker. De in het oog springende muurreclame gaf Ton Apon aanleiding om de geschiedenis erachter te onderzoeken.   Lees verder

         

Uit de Haerlemse boekenmolen     Tuin van rust en stilte   Anja Krabben € 9,95 Vrijdag 19 april werd het boekje Tuin van rust en stilte – 100 jaar R.K. Begraafplaats Adelbert in Bloemendaal gepresenteerd in de sfeervolle kapel op de Bloemendaalse begraafplaats. Diezelfde dag verscheen ook een artikel in het Haarlems Dagblad over de honderdjarige begraafplaats.  De R.K. Begraafplaats Adelbert is een van de mooiste begraafplaatsen van het Bisdom Haarlem, misschien zelfs van Nederland. Ontworpen door Leonard Anthony Springer, met een kapel van de Franse ‘baksteenbouwer’ Dom Bellot, en gelegen in het prachtige Noord-Hollandse duinlandschap. Het boekje is te koop in deze boekhandels in Bloemendaal en omgeving: Bloemendaal: kantoorboekhandel Papyrium, Bloemendaalseweg 78 Haarlem: Kennemer Boekhandel, Kleverparkweg 3 Heemstede: boekhandel Blokker, Binnenweg 138 Santpoort Noord: Brederode Boeken, Hoofdstraat 234 Overveen: kantoorboekhandel Primera, Bloemendaalseweg 234

Langs monumentale bomen in Haarlem   Bomenstichting € 3,00 of gratis download EAN 9789070405366 Bomen met een omtrek van drie, vier of zelfs vijf meter lijken niets bijzonders in Haarlem. De stad is rijk bedeeld met monumentale bomen. De dikste Haarlemse boom is een plataan in de tuin van het provinciehuis (zie coverfoto). De boom is zes meter in omtrek, gemeten op 130 cm hoogte. Haarlem telt volgens het Landelijke Register van Monumentale Bomen van de Bomenstichting 110 monumentale bomen. 40 daarvan zijn met hun boomnummer in dit boekje opgenomen in drie wandelingen: door de Haarlemmerhout, over de bolwerken, en over het begraafpark Kleverlaan. In deze gebieden hebben de landschapsarchitecten Jan David Zocher en zijn zoon Louis Paul Zocher sporen nagelaten. Monumentale bomen bij u in de buurt vindt u op www.bomenstichting.nl. In heel Nederland zijn het er meer dan 15.000. Verkrijgbaar bij De Vries Van Stockum voor € 3,00 of lees het boekje gratis digitaal.

Harry Habraken, Haarlemse drukker vermoord door de nazi’s   Jan de Roos € 22,50 ISBN 9789491936470  Drie weken voor de bevrijding fusilleerden de Duitsers de Haarlemse drukker Harry Habraken. Hij was kort daarvoor opgepakt omdat hij als directeur van de drukkerij Sint Jacobs Godshuis illegaal drukwerk had gemaakt. In dit boek beschrijft Jan de Roos het leven van de diepgelovige katholiek Habraken en zijn bijdrage aan het Haarlems verzet. Ook wordt duidelijk hoe hij - nota bene door een voormalig illegaal werker – werd verraden en wie van dat verraad nog meer slachtoffer werden. Een fascinerend, bijna ongelofelijk verhaal.

Muurschildering Ben Neijndorffplein     Tijdens een wandeling langs het Zuider Buiten Spaarne richting centrum, ontdekte ik in de doorgang naar het Ben Neijndorffplein, het meest zuidelijke hoekje van het Rozenprieel, een vrolijke muurschildering. Na enig rondvragen kwam ik terecht bij Ton de Hoop, lid van de Bewoners Commissie. Hij vertelde dat, nadat op initiatief van de Commissie het plein door de gemeente al was verfraaid met een verhoogd bloembed, men het een goed idee vond om de grijze muren van het tunneltje op te laten frissen met een schildering. Hiervoor heeft vooral de heer de Hoop zich ingezet. Uit de selectie van drie ontwerpen viel de keuze op Ilse Weisfelt, een illustrator en mural artist uit Rotterdam. Zij heeft al meerdere werken in diverse Nederlandse steden op haar naam staan, variërend van muren van woningen tot gevels van torenflats. In een filmpje over het maken van het werk vertelt zij: "De bewoners zouden graag de historie van de buurt terugzien, op een speelse, vrolijke en kleurrijke manier, ook met mensen en honden erbij. Ik begon met veel honden, maar de bewoners wilden er toch ook wat mensen en andere dingen bij. Verder heb ik er ook wat grapjes in verstopt. Tijdens het schilderen had ik veel bekijks en enthousiaste reacties". Het pleintje biedt nu een prettige aanblik en door de gesprekken tussen de bewoners over de verbetering van de leefbaarheid is ook de samenhang tussen de bewoners toegenomen. Voor Haarlem is het weer een verrijking van het stadsbeeld. Ton Apon

Bij de buren     In deze rubriek maken we kennis met erfgoedinstellingen rondom Haarlem. Deze keer Stichting Santpoort. De Stichting Santpoort zet zich in voor het behoud van waardevolle cultuurhistorische elementen in bebouwing en landschap in Santpoort-Noord en -Zuid. Eenmaal per jaar verschijnt het historisch tijdschrift De Zantpoort.  Neem eens een kijkje op de website en met name de rubriek thuis in Santpoort.

Nieuw bestuurslid Jan Boelhouwer     Sinds maart van dit jaar ben ik voorzitter van de Historische Werkgroep en daarom door het bestuur voorgedragen als bestuurslid van de Historische Vereniging Haerlem. Door verblijf in het buitenland kon ik helaas niet aanwezig zijn op de algemene ledenvergadering van de vereniging, daarom stel ik mij via deze weg aan u voor. Mijn naam is Jan Boelhouwer, ik ben 61 jaar oud en vervroegd met pensioen. Door mijn huwelijk ben ik al ruim tien jaar verbonden aan Haarlem, in het mooie historische centrum van de stad. Geschiedenis heeft altijd mijn interesse gehad, daarom ben ik lid geworden van de Historische Vereniging Haerlem. Het ontdekken van de geschiedenis van Haarlem en dat delen met zoveel mogelijk mensen heeft mijn passie. Ik ben geen historicus, maar heb een achtergrond in het basisonderwijs. Naast het werk als leraar basisonderwijs ben ik op bestuurlijk niveau actief geweest bij sportverenigingen en heb ervaring als gemeente­raads­lid (’84-’88). Het functioneren van ‘de wereld’, in het heden en verleden, heeft mij altijd beziggehouden. Daarom reis ik graag, heb interesse in cultuur en probeer ik op de hoogte te blijven van ontwikkelingen om mij heen. Ik denk dat wie zijn geschiedenis kent, het heden beter begrijpt. Vandaar mijn interesse voor de historie van Haarlem. Jan Boelhouwer

Haerlem Nieuws is een twee-maandelijkse uitgave van de Historische Vereniging Haerlem Contact   Algemeen   Redactie   De website   Ledenadministratie   Afmelden Nieuws   Lid worden Historische Vereniging Haerlem Postbus 1105, 2001 BC Haarlem De Hoofdwacht, Grote Markt 17 Haarlem 023 5345422