HAERLEM NIEUWS   maart / april 2023   Historische Vereniging Haerlem voor een online versie: klik hier

In memoriam - Jaap Temminck     Voor de Historische Vereniging Haerlem is Jaap Temminck van onschatbare betekenis geweest. Zoals alle gemeentearchivarissen van Haerlem werd ook hij bij zijn benoeming tot gemeentearchivaris in 1973 meteen benoemd tot bestuurslid van de Vereniging Haerlem. Hij bleef bestuurslid tot 2002, dus ruim na zijn vroeg-pensionering in 1994. Wegens het vertrek van de toenmalig secretaris heeft Jaap zelfs de secretariaatsfunctie nog op zich genomen. Van 1980 tot 1994 was hij secretaris van de jury van de Haerlem-prijs. En vele jaren fungeerde hij als zeer gewaardeerd lid van de redactiecommissie van het Jaarboek van de Vereniging Haerlem. Voor dit alles werd Jaap reeds in 1994 geëerd met de toekenning van de Zilveren Legpenning. Tijdens de Algemene Ledenvergadering van 23 juni 2010 besloot de Vereniging Jaap Temminck, gelet op zijn vele verdiensten te benoemen tot erelid van de Historische Vereniging Haerlem. Een meer dan verdiende status en een zeer terechte erkenning, waar Jaap dan ook apetrots op was! Lieuwe Zoodsma   Lees het hele In Memoriam Foto: Jos Filmich

Agenda

Activiteiten in de komende periode

25 maart       Historische Middag Genootschap Oud Schalkwijk Haarlem   Lees meer       27 maart       Historisch Café ‘Schalkwijk’   Lees meer       28 maart       Lezing Michiel Kersten Tulpenkoorts – Mythe en werkelijkheid   Lees meer

30 maart       Lezing Patrick Dassen De vele gezichten van de Weimarrepubliek   Lees meer       20 april       Lezing Anja van Zalinge 6000 jaar Haarlem   Lees meer       15 mei       Kennismiddag in NHA Joods erfgoed in Noord-Holland   Lees meer

Spaarnwouderstraat 72     In 1245 kreeg Haarlem, de stad waar Stadsherstel meer dan 25 monumenten bezit, stadsrechten. Het gebied waar het pand Spaarnwouderstraat 72 staat, bevond zich in die tijd nog buiten de stad. Maar in de loop der eeuwen groeide dit gebied uit tot een creatief ambachtelijke buurt, waar velen op weg naar de binnenstad langs kwamen. Lees het verhaal bij Stadsherstel

Spaarnwouderstraat 76   Een vervallen Spaarnwouderstraat 76 (rechts) in 1971. Bron: Noord-Hollands Archief   Hier draait het om de draaischijf Naast bierbrouwers waren pottenbakkers lange tijd de tweede beroepsgroep in Haarlem. De ‘rootbackers’ waren van oudsher vooral in de Burgwalbuurt goed vertegenwoordigd. Ze genoten destijds niet veel aanzien, in tegenstelling tot de latere majolicabakkers die zich in het gilde tot de kunstenaars mochten rekenen. De in verval geraakte Spaarnwouderstraat heeft de laatste jaren een ware metamorfose doorgemaakt en is nu een levendige straat met diverse ondernemers, horeca en creatievelingen. Hoe leuk is het dat in dit pand aan de Spaarnwouderstraat 76 nu een moderne keramist haar atelier met winkel heeft? Lees verder bij Stadsherstel

De bibliotheek zoekt ‘werkers’!     De bibliotheek op de zolder van De Hoofdwacht wordt – zoals bekend verondersteld mag worden – beheerd door de bibliotheekcommissie, die op het ogenblik uit drie leden bestaat. Acht, negen jaar geleden zijn wij begonnen aan het ordenen van de enorme voorraad boeken, die in de loop van een aantal jaren, dat er niet ‘beheerd’ werd, was binnengestroomd. Nu, zo veel jaar later, zijn we ‘bij’, is de catalogus op orde en houden we jaarlijks een grote verkoop van ‘dubbele’ boeken, maar zo langzamerhand vinden we het mooi geweest en dus een oproep: WIE MELDT ZICH VOOR DE BIBLIOTHEEK? Het werk bestaat uit; het selecteren van geschonken boeken het invoeren in de catalogus het op orde houden van de collectie het organiseren van de boekenmarkt tijdens de Open Monumentendagen het aanschaffen van nieuwe titels Over het algemeen zijn we er zo’n twee uur per veertien dagen mee bezig. Nu doen we dat op de vrijdagmiddag, maar dat kan natuurlijk anders worden en natuurlijk wordt de nieuwe commissie ingewerkt! Mocht je interesse hebben, neem dan contact met mij op, dan maken we een afspraak en het mooiste zou zijn, als zich vier mensen zouden aanmelden! Machteld Tilanus, bibliothecaris machteldtilanus@gmail.com

Kiekeboe   In verband met een verbouwing ruimen we flink op. Ook de verzameling boeken moest eraan geloven. Het deed pijn, maar waarom zou je boeken die je waarschijnlijk maar één keer leest in de kast laten staan? We hebben van de helft afscheid genomen. We troffen ook een meter stripverhalen aan. Eerst nog maar even kijken wat het eigenlijk voorstelt. We vonden tot onze schrik hiertussen een onvervalst racistisch stripverhaal Kiekeboe No 9, getiteld De zwarte zonnekoning uitgegeven in België in het jaar 1980. Echt een fout boek!!!

Korte samenvatting: Meneer Kiekeboe gaat verhaal halen bij de buurman die zijn zoontje verbiedt nog langer met Kiekeboe jr. te spelen. Wat te denken van de volgende dialoog: Buurman: "Luister, meneer Kiekeboe. Ik heb gisteren gemerkt dat die n….. weer bij u over de vloer komt. Wij hebben dan ook liever geen contact meer met u en uw familie!" Meneer Kiekeboe: "Jij ben een racist!" Buurman: "Dat neem je terug! Ik ben geen racist! Ik heb zelfs een hekel aan racisten! …. En aan n….’s.!" Wat doe je met zo’n boek vol met dat soort praat en stereotiepe afbeeldingen van Afrikanen? Vernietigen? De vraag is wel vaker aan de orde geweest, kijk hier maar: En ook op dit moment speelt de vraag of je boeken zoals die van Roald Dahl moet aanpassen aan veranderde inzichten. Vernietigen? Nee, sowieso niet. Mijn album geeft immers een goed beeld van hoe er toen werd gedacht – erger nog – gesproken en gehandeld. Herschrijven? Niet de moeite waard en ook zinloos. Wat dan? Ik heb ervoor gekozen het te bewaren met daarin een briefje voor de (toekomstige) lezer, dat ik ben geschrokken van de inhoud maar ook de reden waarom ik het niet heb weggedaan. Peter van Wingerden Schrijver dezes houdt zich aanbevolen voor uw commentaar via info@haerlem.nl

Schietbaan in de Koninginnebuurt   Foto: Wikipedia   Schouwtjeslaan 63, hoek van Merlenstraat Op 31 maart 1909 legde de zevenjarige jonkvrouw Arnolda van Merlen de eerste steen voor het verenigingsgebouw op de kop van de Schouwtjeslaan. Het pand was bestemd voor de Koninklijke Nederlandse Bond van Oud-Onderofficieren (afd. Haarlem en omstreken) en bood ruimte voor een vergaderzaal, een schietgelegenheid (waarschijnlijk in de op de linker zijgevel aansluitende uitbouw) en een bovenwoning. Initiatiefneemster tot de bouw was de douairière M.A.C. Visser van Hazerswoude-Van Merlen. Lees het verhaal van Ton Apon

Uit De Hoofdwacht     Maart / April 2023 Bestuursmededelingen met onder meer een terugblik en vooruitblik.   Lees verder

De Jonge Muggen      Nu de schilders hun spullen gepakt hebben en we kunnen genieten van het resultaat, gaan ook wij aan de slag. Op de agenda: de inrichting van het onderhuis en de opruiming van de kelder. Oproep aan allen: in de kelder staan spullen die in de weg staan voor de deelnemers aan de “Escaperoom”. De puzzelopdrachten moeten zonder belemmeringen uitgevoerd kunnen worden. Als u weet dat daar nog iets staat dat voor u van waarde is, wacht niet te lang: weg is weg, straks. BELANGRIJK! Zet in de agenda: zaterdag 21 oktober Museumnacht Kids. Voor kinderen, kleinkinderen (en u) gaan de Jonge Muggen van het thema Superhelden een spannende, historische voorstelling maken. Intussen staan wij ook weer klaar om de schoolklassen te ontvangen de komende weken. Altijd leuk om weer te doen!

SGVH nieuws   Ditmaal over de Houtmarkt, het Proveniershuis en de Drie-eenheid.     Lees verder

Uit de Haerlemse boekenmolen

Charlotte Bogaert    De Meester van Haarlem   € 45,00 Over de voormalige Ambachtsschool en MTS aan de Verspronckweg. Op 16 juli 1920 werd de eerste steen gelegd van de Ambachtsschool en MTS. Gedurende 90 jaar hebben leerlingen hier verschillende vakopleidingen genoten tot o.a. automonteur, timmerman, bakker, vliegtuigbouwer, elektricien, bruggenbouwer, metselaar, kapper, schoonheidsspecialiste, kok, automonteur, metaalbewerker, lasser, scheepsbouwer, machinist, schilder, behanger, etc. Honderd jaar later krijgt het schoolgebouw nu een woonfunctie met 178 gerenoveerde nieuwbouwappartementen. Veel van het oorspronkelijke gebouw wordt behouden. De brede, hoge gangen, ruimte entreepartijen, en ook de oude bestuurs- en directeurskamers en klaslokalen met rijke detaillering worden in oude luister hersteld. Sinds 2010 volgt Charlotte Bogaert dit pand. Zij fotografeerde er toen het Sterrencollege (VMBO) daar nog huisde, tijdens de bewoning voor leegstandsbeheer, en gedurende de gehele verbouwing. Door verhalen van oud-leerlingen en -leraren ontstond het idee om de geschiedenis levend te houden aan de hand van persoonlijke herinneringen en foto's. Vele oud leerlingen en leraren hebben hun foto's en herinneringen met haar gedeeld. Bekijk een aantal foto's Bestel het boek hier      Ralph van der Lans   De strijd om het Haarlemmermeer   Gratis online te lezen De levensader van Haarlem in 1573 Waterwegen waren de belangrijkste transportwegen in de 16e eeuw. Haarlem was tijdens het Spaans beleg in 1572 en 1573 ter land aan alle kanten omsingeld door legereenheden onder Spaans gezag. Het Haarlemmermeer was dé schakel in de verbindingen tussen Amsterdam, Haarlem en Leiden. Tijdens het beleg werden voedsel en wellicht andere zaken vanuit Leiden over het Haarlemmermeer naar Haarlem vervoerd. Amsterdam was Spaans gezind en hielp het Spaanse leger. Het taaie verzet van de Haarlemmers kon alleen worden gebroken als ze werden uitgehongerd. Bossu kreeg de opdracht met een vloot uit Amsterdam het Haarlemmermeer voor de Haarlemmers te blokkeren. Daarvoor moest hij slag leveren met de watergeuzen. Strijd om het Haarlemmermeer Ralph van der Lans schreef een kroniek ter herinnering aan de strijd om het Haarlemmermeer. Een guerrilla die 450 jaar geleden, tijdens het begin van de Opstand, op het meer met schaats en slee begon en na de dooi met de inzet van schepen werd uitgevochten. Lees het boek van Ralph van der Lans

Haerlem Nieuws is een twee-maandelijkse uitgave van de Historische Vereniging Haerlem Contact   Algemeen   Redactie   De website   Ledenadministratie   Afmelden Nieuws   Lid worden Historische Vereniging Haerlem Postbus 1105, 2001 BC Haarlem De Hoofdwacht, Grote Markt 17 Haarlem 023 5345422