November 2020

Historische Vereniging Haerlem

Mail niet leesbaar? Klik hier

Uit De Hoofdwacht

Volharden, oog houden voor wat ons bindt en werken aan perspectief. Met die uitgangspunten hebben we elkaar als bestuur deze maand weer opgezocht. Het is een lastige tijd. Als bestuur zoeken we naar mogelijkheden om verbinding te maken met de leden, maar dat moet wel op andere manieren dan we gewend zijn. Toch denken we u de komende weken wat lichtpuntjes te kunnen bieden voor de donkere dagen die voor ons liggen.

En daar wil ik het graag met u over hebben.

Vooraleerst zal het u geen verbazing wekken dat wij ons wederom genoodzaakt hebben gezien de ALV, die nu op 25 november gepland stond, uit te stellen. We onderzoeken nu de mogelijkheid en het draagvlak de besluitvorming van dit jaar, waar we ons verplicht voor voelen u als ALV dat voor te leggen, naar het volgende jaar te verplaatsen. Het lichtpunt hier is dat we wel graag een digitaal vragenuur voor u organiseren om vragen te beantwoorden en elkaar sowieso weer eens te zien. Hierover wordt u binnenkort nader geïnformeerd.

Ook de festiviteiten rondom de 775ste verjaardag van onze prachtstad zullen grotendeels naar 2021 verschoven worden. Dat was al zo gepland voor onze brouwerijtentoonstelling en bijbehorende activiteiten, maar ook veel andere beoogde evenementen gaan helaas dit jaar niet door. Maar ook hier is een lichtpunt gevonden. Zo kunt u op 23 november digitaal via o.a. Facebook met onze burgemeester en erevoorzitter een gezamenlijke toost uitbrengen op de verjaardag van de stad en wordt er ook in de Toneelschuur ruimte gemaakt om de film Haarlem van Eric Willems te kunnen bekijken. Voor een overzicht van de andere festiviteiten op die dag verwijzen wij u naar www.verjaardaghaarlem.nl. Graaf Willem II en zijn gevolg zijn op die dag op pad in de stad.

Wat zeker ook onder corona te lijden heeft gehad, is onze gebruikelijke lezingen cyclus. Het goede nieuws hier is dat we op 2 december een digitale lezing over historische interieurs organiseren in samenwerking met een aantal experts op dit gebied. Het bestuur is ook voornemens hier meer werk van te gaan maken in 2021. Het is op dit moment de beste manier om iets voor de leden te kunnen betekenen, nu gebruik van De Hoofdwacht door en evenementen met veel mensen gewoon nog niet kan.

Als wij u niet kunnen verwelkomen in De Hoofdwacht, brengen wij De Hoofdwacht naar u toe!

Tot slot is er ook nog steeds gewoon werk aan de winkel. In overleg met velen van u hebben we halverwege dit jaar een communicatieplan vastgesteld, waarin veel veranderingen zijn opgenomen en waar dus veel werk voor de vereniging aan vastzit. Daarbij hebben we uw aller inzet gewoon nodig. Van meedenken over de inrichting en het gebruik van De Hoofdwacht zelf tot meedenken over ledenwerving. Al uw denkkracht en enthousiasme is hierbij welkom en goed bestede tijd.

U kunt u via deze link aanmelden.
Ik zie uw reacties met interesse tegemoet!

Marco R.F. Wiesehahn
algemeen secretaris

Historische Vereniging Haerlem

AGENDA

Haarlem 775 jaar

Op 23 november 1245 kreeg Haarlem van graaf Willem II stadsrechten. Dit jaar is het dus 775 jaar geleden dat Haarlem zich een stad mocht noemen. Dit zou een feestelijke mijlpaal worden. In verband met de huidige omstandigheden is een uitgebreide viering niet passend. Om de 775e verjaardag van Haarlem toch samen met alle Haarlemmers te kunnen beleven is er gewerkt aan een coronaproof alternatief programma. Hier vind je alle activiteiten rondom de verjaardag van Haarlem.

Uitgelichte activiteiten

Een van die activiteiten is De Haarlem Toost. Op maandag 23 november om 19.00 uur toosten wij vanuit eigen huis, tuin of andere locatie met alle Haarlemmers, jong en oud, op de verjaardag van Haarlem en dat wij met elkaar Haarlem maken zoals zij is. Dit doen we met een gezamenlijke Haarlem 775 Toost met muziek! Alle inwoners van Haarlem worden opgeroepen om 19.00 uur samen met de burgemeester vanuit huis het glas te heffen via een livestream op haarlem.nl en via Facebook. Vooraf gaat een toespraak van burgemeester Jos Wienen en zal de kinderburgemeester winnaars van jeugdlintjes bekendmaken. Haarlem wordt tijdens het heffen van het glas muzikaal toegezongen.

Quiz
Op 23 november is er via de website van de Historische Vereniging Haerlem een quiz met een aantal vragen over de stadsrechten van Haarlem. Onder de goede inzenders worden prijzen verloot. Houd de website en andere media die dag in de gaten!

Teylers Museum laat het veranderde landschap zien en brengt aan de hand van penningen en andere voorwerpen uit de museumcollectie gebeurtenissen, bekende personen, gebouwen en Haarlemse bedrijvigheid uit de voorbije eeuwen in beeld.
T/m 14 februari 2021 in Boekenkabinet & Penningvitrines

Vanaf 23 november is in de Filmschuur ‘Haarlem op film’ te zien samengesteld uit beeldmateriaal uit de archieven van EYE, Beeld en Geluid, het Noord-Hollands Archief en door amateurs aangeleverd materiaal. Het bestrijkt beelden vanaf de jaren 30.

2 december 20.00 uur Zoomlezing vanuit de Hoofdwacht over Historische Interieurs
door Barbara Laan en Esther de Haan van Stichting Historische Interieurs in Amsterdam.

Stichting Historische Interieurs in Amsterdam doet onderzoek naar woonhuisinterieurs uit het einde van de 19de en de 20ste eeuw. Sinds 2009 zijn er twee projecten afgerond: het eerste project betrof een onderzoek naar het wonen van gegoede families in Amsterdam Zuid; het tweede project Van grachtenhuis tot villa in het groen is een vervolg hierop en laat zien hoe mensen in de periode 1875-1945 niet alleen in de stad, maar ook daarbuiten woonden. In het onderzoek staan Zuid-Kennemerland, het Gooi en de grachtengordel van Amsterdam centraal. Door de ontwikkeling van mobiliteit werd het immers mogelijk om permanent buiten de stad te gaan wonen en werden deze regio’s steeds aantrekkelijker. De oude verdeling tussen ‘burgers en buitenlui’ kwam hiermee te vervallen. Een dergelijke ontwikkeling vond ook in Haarlem plaats waarbij rijke families de stad uittrokken of er wel bleven wonen maar een nieuwe woning lieten bouwen aan de rand van de stad die aan de nieuwste comfortwensen moest voldoen.
Wat voor huizen lieten zij bouwen, welke architecten waren hierbij betrokken en wat waren de nieuwste woontechnieken die rond 1900 opkwamen? Projectleider Barbara Laan neemt u mee in het project. Hoe heeft de stichting het onderzoek aangepakt en wat zijn verrassende resultaten?
U kunt weer even plaatsnemen in de virtuele collegebanken en genieten van de grote hoeveelheid beeldmateriaal dat de revue zal passeren. Regiocoördinator Esther de Haan zal u in het tweede deel van de avond vertellen over de trek naar buiten van de familie Bierens de Haan. Jurist Jacob Bierens de Haan woonde met zijn gezin aan het Museumplein voordat hij in 1929 de Gooise architect Wouter Hamdorff de opdracht gaf om een groot landhuis te bouwen in Bloemendaal: huis Schapenduinen.

Meer informatie over de stichting is te vinden op www.historischeinterieursamsterdam.nl

Er zijn geen kosten verbonden aan het bijwonen van de lezing, ook mensen die geen lid zijn van de Historische Vereniging Haerlem zijn van harte welkom. Aanmelden kan via deze link of door een mail te sturen naar haerlemexcursies@gmail.com.

Lion d’Or: van tapperij
naar viersterrenhotel

door Annemarie van Heerikhuizen
Wanneer je vanuit het centrum van Haarlem bij het station komt passeer je aan de westzijde van het Stationsplein een imposant hotel, hotel Lion d'Or. Als Haarlemmer zul je hier niet zomaar binnenlopen voor een overnachting. Het blijkt een rijke bron om eens nader te bestuderen.
Ooit klonk er de stem van de populaire artiest Lou Bandy en vierde voetbalclub HFC Haarlem er zijn kampioensfeest met een groot diner. Nog steeds is het een geliefd hotel bij toeristen en zakenlui, maar fricandeau met sperziebonen, een van de hoofdgerechten van 50 jaar geleden, kan men er niet meer eten.

Lees meer

Filmopname in De Hoofdwacht

De opzet was een wandeling langs historische plaatsen in Haarlem, waar we met gildegidsen en vrijwilligers verhalen zouden vertellen in het weekend van de verjaardag van de stad. Maar dit jaar kunnen we geen bezoek ontvangen en ook voor de deur geen groepsvorming creëren. Dus komt er een digitale historische wandeling langs middeleeuws Haarlem.

Een route waarbij de wandelaars zelf kunnen kiezen wanneer ze de wandeling willen maken en daarbij filmpjes kunnen kijken en toch de 1,5 meter regels kunnen volgen.

Het Archeologisch Museum heeft samen met het Gilde Haarlem het initiatief genomen om de wandeling mogelijk te maken.

6 november zijn er 10 verhalen opgenomen. En daarbij mocht De Hoofdwacht natuurlijk niet ontbreken. Ingrid Bartels en Andrea Roosen hebben hiervoor het verhaal van Claas van Ruyven bewerkt.

Vanuit De Hoofdwacht vertelt Andrea het verhaal van Maria van Cats, de vrouw van Claes van Ruyven en de datum is 3 mei 1492. Een mooi verhaal met een kijk op deze periode, waarin hongersnood, opstanden en een moord op de grote markt met een luguber gevolg, te horen zijn. Ben je nieuwsgierig? Op de foto's wordt een tipje van de sluier opgelicht.

De wandeling komt beschikbaar via IZI-travel. Download de app en de route en veel plezier met de wandeling.

Uit de Haerlemse boekenmolen

Het boek ’Noodlanding bij Haarlem’ is voorzien
van een voorwoord door Job Cohen. Het telt 138 pagina’s en kost 22 euro. U kunt het hier bestellen

Vergeten noodlanding
Historici hebben de vergeten noodlanding gereconstrueerd van een Engelse Wellington-bommenwerper die 6 juli 1940 neerkwam bij de Oudeweg in Haarlem. Daarbij kwam onder meer een bemanningslid om het leven en raakten zeven huizen vernield.

De schrijvers H. van der Laan, J. van der Maas en A. Neeven achterhaalden getuigen en foto’s. Het toestel werd in de linkervleugel geraakt door het Duitse luchtafweergeschut bij Schiphol. De bemanning zette het brandblussysteem in werking maar het vuur breidde zich uit. Er moest in Haarlem een noodlanding gemaakt worden.

De auteurs spraken met overlevenden. Ook bewoners die het incident hadden gezien, komen aan het woord onder wie de heer en mevrouw Rosenhart. Ze zagen het toestel een buiklanding maken.

Een verloren panorama in het Huis te Heemstede van Adriaan Pauw
Turkije was in 1612 het eerste land dat de Republiek der 7 Verenigde Nederlanden erkende. Als eerste ambassadeur van ons land bij de Verhevene Porte in het Ottomaanse Rijk is destijds Cornelis Haga benoemd.

Deze diplomaat was bevriend met Adriaan Pauw (wiens broer Cornelis Pauw hoofdconsul in Aleppo in Syrië werd) en schonk een panorama van de stad Constantinopel aan de Staten van Holland. Pauw richtte in zijn vernieuwde kasteel een speciale kamer in, ‘Constantinopelen’ geheten. De muren werden versierd met dit panorama. Dat moet een zeer bijzondere en unieke prospect geweest zijn die de hoofdstad van de Grote Turk van alle kanten in de schijnwerpers zette. Bij de sloop van het slot in 1810 ging veel van de inboedel verloren, o.a. de wapenborden van de familie Pauw die voorheen in de Oude Kerk hingen evenals voornoemd algezicht. Echter van het panorama Istanbul is direct na aankomst in ons land in 1616 door de Gents-Amsterdamse graveur en cartograaf Pieter van der Keere een ets vervaardigd, welke zich tegenwoordig met 185 andere panorama’s van steden in de Nationale Bibliotheek van Zweden in Stockholm bevindt.

De geschiedenis van het verloren ‘schilderye’ en een beschrijving van afgebeelde moskeeën en monumenten is een uitgave in oblongformaat, met harde kaft en kleurenillustraties, samengesteld door Hans Krol en Mehmet Tütüncü
ISBN 978-90-6921-28-5. De kosten van het boek bedragen 20 euro.
SOTA publicaties Heemstede, Brabantlaan 26, 2102 SG Heemstede.
Te bestellen via email.

Mons Aurea

Marianne Overbeeke heeft op haar website straatparels.nl de rubriek Mons Aurea, over leerlingen en docenten in een markant gebouw aan de Garenkokerskade.
Lees bijgaand verhaal over hoog bezoek in 1960 aan Mons Aurea.

Ontdekt

Op zoek naar een gedicht voor deze aflevering kwam ik “Jubilate Damiate” uit 2004 van Ruud Douma (ook bekend als Dolly Bellefleur) weer tegen en wist ik meteen dat dit het moest zijn, want ik ken geen gedicht dat luider de lof van Haarlem zingt, maar er is nog een reden*.

*Mocht u zich nu afvragen wat er in de vierde strofe bedoeld wordt met “de Zaag”, weet dan dat vanaf 1989 de dichter George Moorman met de uitgeverij “De Zingende Zaag Producties” zijn opvatting dat ‘poëzie meer is dan een regen inkt op papier’ in praktijk brengt en prachtige, opvallende, bijzondere etc. uitgaven ‘creëert’ en daarmee regelmatig belangrijke prijzen in de wacht sleept.
Zo is de jubileumleporello Verslingerd! (op de foto hieronder breeduit op mijn plank, tussen diverse uitgaven van de Zaag) geselecteerd als een van de Best Verzorgde Boeken 2019 van de CPNB en genomineerd voor de German Design Award 2021. Mocht u meer willen weten, zie www.dezingendezaag.com.

Alles bij elkaar plaats ik graag dit jubelende lofdicht. Gaat u nog een keer op zoek voor een volgend gedicht?
Machteld Tilanus, bibliotheekcommissie

Activiteiten Gebouw en Omgeving

Vanuit de werkgroep Gebouw en Omgeving hebben we de volgende punten te melden:

Door twee leden wordt een wandel/fietsroute naoorlogse monumenten ontwikkeld, die zelf te lopen of te fietsen zal zijn.
De ontwikkelingen langs het Spaarne rond de bouw van de nieuwe Vomar en winkelgebied worden gevolgd. Daarbij vragen we speciaal aandacht voor een gevelsteen, het reliëf en het oude water in dit gebied
Rond de indeling van het nieuwe stationsgebied nemen we het initiatief om gebruik te maken van de inspreektijd en onze ideeën neer te leggen over hoe binnen het stationsgebied de historische culturele waarde wordt behouden en erkend.

Actuele agenda

Voor het volledig overzicht van activiteiten...

Klik hier

COLOFON

Haerlem Nieuws is een maandelijkse uitgave van de Historische Vereniging Haerlem
Postbus 1105, 2001 BC Haarlem De Hoofdwacht, Grote Markt 17 Haarlem
023 5345422 info@haerlem.nl
haerlemredactie@gmail.com www.haerlem.nl
ledenadministratie@haerlem.nl
IBAN NL89 INGB 0000 3778 82
U ontvangt Haerlem Nieuws als lid of belangstellende van onze vereniging
lid worden? Klik hier

BEZOEK ONZE WEBSITE

Haerlem NIeuws liever niet ontvangen? klik hier

< <